Ο καπιταλιστικός ανταγωνισμός για τον έλεγχο των αγορών και για το γεωστρατηγικό προβάδισμα της λεγόμενης «Δύσης» προκαλεί και στην Ελλάδα καταστροφικά όσο και επικίνδυνα κοινωνικά δεδομένα, με αποτέλεσμα μια πρωτοφανή εξάρθρωση του πανεπιστημιακού χώρου.
Μολονότι η παρούσα κυβερνητική προπαγάνδα της ΝΔ (όπως και των προηγούμενων κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ) επιστρατεύει την υπηρεσιακή αργκό της «αναδιάρθρωσης» των ΑΕΙ, εντούτοις πρόκειται για έναν κάλπικο λόγο, αφού επί της ουσίας μια σειρά δράσεων, νομολογιών και συμφωνιών επιβεβαιώνουν την εξάρθρωση των πανεπιστημίων μέσω άλωσης και ενσωμάτωσής τους στην πολεμική βιομηχανία.
Παράδειγμα εξάρθρωσης είναι η πρόσφατη συμφωνία χορηγίας μεταξύ της αμερικανικής πολυεθνικής εταιρείας οπλικών συστημάτων «Lockheed Martin» - προμηθεύτριας του ΝΑΤΟ - και του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), με επίκεντρο το πρόγραμμα υποτροφιών φοιτητών του Τμήματος Αεροδιαστημικής της Σχολής Θετικών Επιστημών.
* * *
Να σημειώσουμε πως αυτή η πρωτόγνωρη «πολεμική χορηγία» από έναν από τους ειδεχθέστερους πολυεθνικούς ομίλους του πλανήτη έρχεται ως συνέχεια δύο δεκαετιών συντονισμένων πρακτικών από πλευράς MIMAC (Στρατιωτικό - Βιομηχανικό - Ακαδημαϊκό Σύμπλεγμα) και ΝΑΤΟ. Πρακτικές που αφορούν προσφορά θέσεων εργασίας σε φοιτητές στις δομές της «πολεμικής βιομηχανίας», όπως και συμμετοχής φοιτητών ή/και νέων ερευνητών σε προγράμματα πρακτικής άσκησης.
Καθώς λοιπόν τα ΑΕΙ μπαίνουν στην υπηρεσία των ιμπεριαλιστικών οργανισμών, επιβεβαιώνεται η συνολικότερη προσπάθεια μετάλλαξης και στρέβλωσης των ακαδημαϊκών τους χαρακτηριστικών, γεγονός που αποτυπώνεται στη συμφωνία «πολεμικής χορηγίας» του ΕΚΠΑ με τη «Lockheed Martin».
* * *
Είναι πάντως αξιοσημείωτο ότι τα έσοδα της «Lockheed Martin», της μεγαλύτερης βιομηχανίας όπλων στον πλανήτη, προέρχονται κατά 96% από οπλικά συστήματα. Πρόδηλα, οι πολεμικές επιχειρήσεις ανά τον κόσμο αυξάνουν τα κέρδη της, αφού πωλεί τα ίδια όπλα σε κράτη που βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση, ή ακόμα και σε συνεχή αντιδικία.
Το 2023 οι καθαρές πωλήσεις της «Lockheed Martin» στην κυβέρνηση των ΗΠΑ ανήλθαν σε περίπου 49,2 δισεκατομμύρια δολάρια. Πρόσφατα ο στρατός των ΗΠΑ ανέθεσε στη «Lockheed Martin» τροποποίηση σύμβασης ύψους 1,9 δισεκατομμυρίων δολαρίων για τα συστήματα πυραύλων υψηλής κινητικότητας (HIMARS). Η ανάθεση έχει διάρκεια μέχρι τον Μάη 2028. Υπόψιν, το σύστημα HIMARS χρησιμοποιείται στον πόλεμο της Ουκρανίας.
Από την άλλη, η «Lockheed Martin» πριν από μήνες έλαβε επιπρόσθετα 312 εκατομμύρια δολάρια σχετικά με σύμβαση για την αύξηση δυνατοτήτων ηλεκτρονικού πολέμου σε υποβρύχια. Στο μεταξύ ο James D. Taiclet, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της «Lockheed Martin», σε μήνυμά του μιλούσε για επενδύσεις ύψους 3,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων για έρευνα και ανάπτυξη.
Ταυτόχρονα, με ύφος καυχησιολόγου Φαρισαίου επαιρόταν για την «επιστροφή» 10,9 δισεκατομμυρίων δολαρίων στους μετόχους. Αυτή η «επιστροφή» γίνεται με το αίμα των λαών, ως αποτέλεσμα της συγκρότησης διεθνών μονοπωλιακών ενώσεων καπιταλιστών που μοιράζουν και ξαναμοιράζουν τον κόσμο, όπως έδειχνε ο Λένιν («Ο ιμπεριαλισμός, ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού» - Απαντα, τόμ. 27, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή»).
* * *
Για να πάμε βαθύτερα, η «Lockheed Martin» παρέχει τα στρατιωτικά μέσα για όλες τις γενοκτονίες που συντελούνται στις μέρες μας. Ειδικότερα, εξοπλίζει και τον ισραηλινό στρατό και, επομένως, εμπλέκεται άμεσα στον εγκληματικό πόλεμο στη Γάζα.
Πραγματικά, η «Lockheed» - από τους μεγαλύτερους μονοπωλιακούς ομίλους - διαθέτει ένα ευρύ διεθνές (περιφερειακό και παγκόσμιο) δίκτυο εταιρικών συμπράξεων που κυριαρχούν σε τομείς της «οικονομίας πολέμου». Αυτήν τη χρονιά, για παράδειγμα, η «Lockheed Martin» και η γερμανική «Rheinmetall» υπέγραψαν νέα συμφωνία συνεργασίας κατά τη διάρκεια της έκθεσης ILA2024 στο Βερολίνο.
Επιπλέον, συγκεντρώνει κολοσσιαίους παραγωγικούς και επιστημονικοτεχνικούς πόρους, σηματοδοτώντας διαδικασίες αύξουσας διεθνοποίησης της παραγωγής μέσω της διεθνοποίησης του κεφαλαίου και συνεργασιών με πανεπιστήμια. Με άλλα λόγια, επιτάσσει μονοπωλιακά τα επιτεύγματα της επιστήμης και της τεχνολογίας, με τις αντίστοιχες μονομέρειες και στρεβλώσεις στην ανάπτυξη της έρευνας, με βασικό κριτήριο την κερδοφορία.
* * *
Πέραν όμως της κερδοφορίας και της παροχής στρατιωτικών μέσων για τις γενοκτονίες που συντελούνται, η «Lockheed Martin» έχει κατηγορηθεί για σκάνδαλα που περιλάμβαναν μια σειρά από δωροδοκίες και συνεισφορές, προκαλώντας στο παρελθόν σημαντικές πολιτικές διαμάχες σε μια σειρά χωρών (Γερμανία, Ιταλία, Ολλανδία, Ιαπωνία κ.λπ.). Μέχρι και αμερικανικά ιδρύματα, όπως το «Global Exchange» και το «Corp Watch», κατατάσσουν εσχάτως τη «Lockheed Martin» στον κατάλογο των κορυφαίων επιχειρήσεων του «εταιρικού εγκλήματος».
Πρόκειται για κατάλογο εταιρικών παραβιάσεων πάνω σε ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εργατικών δικαιωμάτων, καταστροφής του περιβάλλοντος, κερδοσκοπίας από τον πόλεμο και πάει λέγοντας.
Επομένως, προκαλεί το λιγότερο αρνητική εντύπωση το γεγονός ότι το ΕΚΠΑ προκλητικά παρέκαμψε και επιλεκτικά αγνόησε τις θηριωδίες της «Lockheed Martin». «Αγνόησε» ακόμα και την έκθεση του βρετανικού ιδρύματος «Campaign Against Arms Trade» υπό τον τίτλο «Weaponising Universities: Ερευνητικές συνεργασίες μεταξύ πανεπιστημίων του Ηνωμένου Βασιλείου και του Στρατιωτικού Βιομηχανικού Συγκροτήματος».
***
Σε κάθε περίπτωση, η εντεινόμενη στρατιωτικοποίηση των πανεπιστημίων συνδέεται και με την εκκόλαψη της ψευδεπίγραφης εκπαιδευτικής αναδιάρθρωσης και μεταρρύθμισης, όπου το αστικό πολιτικό σύστημα επιχειρεί, μεταξύ άλλων, την ένταξη των ΑΕΙ στο «στρατιωτικό - βιομηχανικό - ακαδημαϊκό σύμπλεγμα».
Ο κανιβαλισμός των ΑΕΙ - με πρόσχημα την «αναδιάρθρωση» ή τον «εκσυγχρονισμό» μέσω υποτροφιών, χορηγιών, πρακτικής άσκησης, εργασίας κ.λπ - αποκαλύπτει τον χαρακτήρα του σύγχρονου σταδίου της κεφαλαιοκρατίας, που ταυτίζεται με την «οικονομία πολέμου» και τη στρατιωτικοποίηση των πανεπιστημίων. Ωστόσο όλο αυτό το στάδιο εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο οργανικής κυριαρχίας του μονοπωλιακού κεφαλαιοκρατισμού, με άξονα τη γενική στρατιωτικοποίηση της κοινωνίας.
Το ΚΚΕ παλεύει ενάντια σε αυτούς τους σχεδιασμούς. Οργανώνει την αντεπίθεση, δυναμώνει τον αγώνα ώστε να απεμπλακεί το πανεπιστήμιο από κάθε οδυνηρό συμβιβασμό και επικίνδυνη ενσωμάτωση στη βιομηχανία και στην «οικονομία πολέμου». Παλεύει για την ανατροπή της στρατηγικής σύμπλευσης των ΝΔ - ΣΥΡΙΖΑ - ΠΑΣΟΚ με τους πολεμοκάπηλους μηχανισμούς του ΝΑΤΟ και της ΕΕ.
Κώστας Γoυλιάμος, τακτικό μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών, πρώην πρύτανης του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου (το άρθρο αναδημοσιεύεται από τη στήλη «Αποκαλυπτικά» του «Ριζοσπάστη»)