Οι συμπληγάδες της «εθνικής ομοψυχίας»

Copyright 2020 The Associated

Το τελευταίο διάστημα, εξαιτίας της εξάπλωσης της πανδημίας του κορονοϊού, επιταχύνονται μια σειρά από εξελίξεις, με την καπιταλιστική οικονομία να μπαίνει με γοργούς ρυθμούς σε περίοδο βαθιάς ύφεσης τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς.

 

Αυτές οι εξελίξεις μεταφράζονται άμεσα σε υποβάθμιση των συνθηκών διαβίωσης του λαού και χτύπημα των όποιων εργασιακών δικαιωμάτων υπάρχουν ακόμα. 


Είναι χαρακτηριστικό ότι τόσο στην Ελλάδα όσο και σε μια σειρά από άλλες χώρες κρούεται διαρκώς ο κώδωνας του κινδύνου για την αντοχή του συστήματος Υγείας, τα όρια του οποίου έχουν υπονομευτεί από την ίδια την ανάπτυξη του καπιταλισμού. Είναι χαρακτηριστικές οι εικόνες φρίκης από Ιταλία και Ισπανία αλλά και εκείνες με τα ράντζα στο Central Park της Νέας Υόρκης. Την ίδια στιγμή, τα μέτρα που μετατοπίζουν το οικονομικό βάρος στους εργαζόμενους και τις λαϊκές οικογένειες έχουν ήδη ξεκινήσει στην Ελλάδα, με τις απολύσεις, την αναστολή Συμβάσεων Εργασίας, την εκ περιτροπής εργασία, ενώ αντίστοιχα φαινόμενα πληθαίνουν σε όλον τον κόσμο.

Εν μέσω αυτών των εξελίξεων εντείνονται οι προσπάθειες στα επιτελεία της αστικής τάξης για το πώς θα αποσπαστεί η μέγιστη δυνατή συναίνεση και συστράτευση της εργατικής τάξης και του λαού, στο σκοπό των λιγότερων δυνατών απωλειών για το κεφάλαιο και της ανάκαμψης της καπιταλιστικής οικονομίας. Οπως γραφόταν χαρακτηριστικά στην εφημερίδα «Η Καθημερινή» της περασμένης Κυριακής: «Η επανεκκίνηση της οικονομίας δεν θα είναι εύκολη.

Θα είναι, πάντως, λιγότερο δύσκολη εάν επιχειρηθεί με την κοινωνία ενωμένη. Γι' αυτό πρέπει να επιχειρηθεί δίκαια, με ανάλογη κατανομή των βαρών αλλά και συναινετικά, χωρίς τους διχαστικούς περισπασμούς του παρελθόντος».

Η παγίδα της «συναίνεσης» στους αστικούς σχεδιασμούς

 

Σύσσωμο το αστικό πολιτικό σύστημα καλεί τις τελευταίες βδομάδες σε «εθνική ομοψυχία», για να αντιμετωπιστεί η πανδημία, σε «κοινή συστράτευση όλων των Ελλήνων», για να αντιμετωπιστεί ο «αόρατος εχθρός». Φυσικά αυτό που κρύβεται πίσω από όλα αυτά είναι η προσδοκία της υποστολής της σημαίας της ταξικής πάλης από τη μεριά της εργατικής τάξης, των αυτοαπασχολούμενων, των αγροτών και της νεολαίας απέναντι στην επίθεση του κεφαλαίου που κλιμακώνεται. Θέλουν να πείσουν ότι εργαζόμενοι και αστική τάξη πλήττονται όλοι εξίσου από την πανδημία και ότι σε τέτοιες συνθήκες πρέπει να «αποφύγουμε» την «πόλωση» και την «αντιπαράθεση». Προσδοκούν, δηλαδή, να αποφύγουν την αντίδραση του λαού ενάντια στα χτυπήματα που ήδη δέχεται και τα οποία θα ενταθούν το επόμενο διάστημα.

Πρώτη φυσικά δίνει τον τόνο η κυβέρνηση της ΝΔ, που μέσα από τις δηλώσεις του πρωθυπουργού και άλλων στελεχών της καλεί τον λαό να σταθεί «με πειθαρχία δίπλα στην Πολιτεία» και «να χτίσει μία νέα σχέση εμπιστοσύνης στο κράτος, που στα δύσκολα δείχνει ότι στέκεται στο ύψος των περιστάσεων», γιατί όπως λένε «ο κορονοϊός δεν ξεχωρίζει σύνορα ή έθνη, εισοδήματα ή κοινωνικές ομάδες. Απέναντί του, είμαστε όλοι ίσοι».

Στο ίδιο μήκος κύματος είναι και οι τοποθετήσεις του ΣΥΡΙΖΑ και του ΚΙΝΑΛ, παρά την όποια επιμέρους και ανώδυνη κριτική προς την κυβέρνηση. Οπως έγραψε σε πρόσφατο άρθρο του ο Αλ. Τσίπρας: «Αυτό που προέχει τούτη την ώρα είναι να δώσουμε όλοι μαζί τη μάχη, ενωμένοι σε ένα μέτωπο ζωής [...] τώρα είναι η ώρα της ευθύνης και όχι της αντιπαράθεσης». Αντίστοιχα, η Φ. Γεννηματά δήλωσε ότι «είμαστε σε έναν πόλεμο και πρέπει ο καθένας από εμάς να κάνει ό,τι μπορεί» και ότι «η ενότητα και η ομοψυχία δεν είναι δρόμος, είναι μονόδρομος. Η διχόνοια δεν έχει θέση πια».

Η τόσο μεγάλη σύμπτωση των τοποθετήσεων των αστικών κομμάτων δεν είναι τυχαία και για έναν ακόμη λόγο. Βασική επιδίωξη της αστικής τάξης αποτελεί διαχρονικά η συναίνεση σε επίπεδο πολιτικών κομμάτων γιατί έτσι μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικό το πολιτικό σύστημα στην απόσπαση της κοινωνικής συναίνεσης, στην επιβολή της ταξικής «ειρήνης», ιδιαίτερα σε δύσκολες για την καπιταλιστική κερδοφορία και την αστική διαχείριση περιόδους. Οπως γράφτηκε χαρακτηριστικά σε αρθρογραφία αυτές τις μέρες: «Στις κρίσεις, οι συναινετικές δημοκρατίες είναι πιο αποτελεσματικές από τις πολωμένες [...] Η συναίνεση μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων είναι κρίσιμο εργαλείο σε τέτοιες συνθήκες».

Αποτελεσματική όμως αστική δημοκρατία, δηλαδή δικτατορία του κεφαλαίου, σημαίνει αποτελεσματικότητα στο να μην αμφισβητηθεί η αστική εξουσία, να μη διαρραγεί η εμπιστοσύνη της εργατικής τάξης και του λαού προς τους θεσμούς του αστικού κράτους, τη στιγμή που θα προωθείται η αντιλαϊκή πολιτική και ταυτόχρονα θα γίνονται πιο έκδηλα τα αδιέξοδα του καπιταλιστικού συστήματος.

«Νέα κοινωνική ταυτότητα»: Ο πειθαρχικός πολίτης

 

Εκτός όμως από το δρόμο της «συναίνεσης», αξιοποιείται και η προσπάθεια περιορισμού της συνδικαλιστικής και πολιτικής δράσης, που βρίσκει αντικειμενικά πιο εύφορο έδαφος σε συνθήκες περιορισμού της κυκλοφορίας για την αντιμετώπιση της πανδημίας.

Ασφαλώς απαιτούνται περιοριστικά μέτρα για την προστασία της υγείας απέναντι σε μια πανδημία. Ομως, η δράση για παράδειγμα των σωματείων, η επίσκεψη ενός συνδικαλιστή σε χώρο δουλειάς, η κινητοποίηση κάποιων εργαζομένων ενάντια στα αντεργατικά μέτρα της εργοδοσίας δεν έχουν καμία σχέση με τη «μαγκιά, εξυπνάδα και ανευθυνότητα», όπως χαρακτήρισε ο πρωθυπουργός την άσκηση της «ατομικής ελευθερίας που υπερβαίνει τον συνταγματικό της σκοπό». Επίσης οι προσπάθειες καταστολής των όποιων αντιδράσεων από μεριάς των εργαζομένων, όπως άλλωστε είδαμε να συμβαίνει και στη γειτονική Ιταλία, μπορεί να γίνονται στο όνομα της «προστασίας της δημόσιας υγείας», ενώ στην ουσία θα πρόκειται για την προστασία των συμφερόντων της αστικής τάξης.

Ηδη, ακολουθώντας το παράδειγμα απαγορεύσεων απεργιών στο εξωτερικό με πρόσχημα την πανδημία, υπήρξαν και στην Ελλάδα τα πρώτα κρούσματα απαγόρευσης κάθε συνδικαλιστικής δράσης, καθώς και της λειτουργίας Επιτροπών Υγείας και Ασφάλειας Εργασίας, από την εργοδοσία σε μεγάλους μονοπωλιακούς ομίλους, όπως αποκάλυψε η Πανελλαδική Γραμματεία Εμπορίου - Υπηρεσιών του ΠΑΜΕ. Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση αξιοποίησε προπαγανδιστικά φαινόμενα συνωστισμού στις τράπεζες, για να προετοιμάσει την επιβολή αυστηρότερων περιοριστικών μέτρων, όταν την ίδια στιγμή δεν πήρε κανένα μέτρο, για να μετατεθούν οι ασφυκτικές προθεσμίες πληρωμών των λογαριασμών και δανείων που βαραίνουν τους συνταξιούχους και να διασφαλιστεί άλλος τρόπος προμήθειας των συντάξεών τους.

Γίνεται μια προσπάθεια να εμφανιστεί εξωραϊσμένη η λειτουργία του αστικού κράτους, ως το κράτος που δρα για το γενικό καλό, που παρεμβαίνει για να προστατεύσει τις ζωές όλων και άρα χρειάζεται εμπιστοσύνη και καμιά αμφισβήτηση των επιλογών του. Κρύβοντας ουσιαστικά κάτω από το χαλί τις τεράστιες ευθύνες του αστικού κράτους και των κυβερνήσεών του για την κατάσταση στην Υγεία, κρύβοντας τις παρεμβάσεις στήριξης των επιχειρηματικών ομίλων, την προώθηση της αντιλαϊκής πολιτικής, αξιοποιώντας την πανδημία και μεταθέτοντας τα βάρη και αυτής της κρίσης στους εργαζόμενους. Συσκοτίζοντας, δηλαδή, τον ταξικό του χαρακτήρα.

Αυτό είναι το περιεχόμενο της «νέας απαραίτητης κουλτούρας» για την «επόμενη μέρα» της πανδημίας. Οπως γράφτηκε στον αστικό Τύπο «είναι αρκετά πιθανό ακόμη και μετά το τέλος αυτής της κρίσης ορισμένες από τις έκτακτες αυτές συνήθειες να αποκτήσουν σε έναν βαθμό και πιο μόνιμα χαρακτηριστικά, διαμορφώνοντας μια νέα κουλτούρα».

Στοχεύουν, δηλαδή, παράλληλα με τη συναίνεση στις πολιτικές και οικονομικές επιδιώξεις της αστικής τάξης να διαμορφώνεται και η γενικότερη ανοχή στην καταστολή του αστικού κράτους. Αυτές είναι «οι αξίες της νέας ταυτότητας» των εργαζομένων και του λαού, για τις οποίες μίλησε ο πρωθυπουργός, αυτή είναι η «νέα κοινωνία» στην οποία αναφέρθηκε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας.

Ο αγώνας των εργαζομένων δεν μπαίνει σε καραντίνα

 

Αυτό που πρέπει να προβληματίσει κάθε εργαζόμενο είναι ότι πλέον δεν χωρά καμία αναμονή στην οργάνωση της λαϊκής πάλης, της αντίστασης στην επίθεση που δέχεται, στην οργάνωση της αντεπίθεσης για τη ζωή που πραγματικά έχει ανάγκη. Η πανδημία του κορονοϊού τροποποιεί τα μέσα και τις μορφές, με τα οποία μπορούν να γίνουν η οργάνωση και η διεξαγωγή του αγώνα, δεν αποτελεί όμως κανέναν λόγο για να «σταματήσει κάθε αντιπαράθεση» όπως λένε κυβέρνηση και αντιπολίτευση.

Οι εργαζόμενοι έχουν στήριγμα αυτές τις δύσκολες ώρες. Είναι το ΚΚΕ που βρίσκεται στην αντίπερα όχθη από εκείνη που στέκουν τα αστικά κόμματα, γιατί από την πρώτη στιγμή αποκάλυψε τον «Αρμαγεδδώνα» που έρχεται, και τις τεράστιες ελλείψεις του συστήματος Υγείας απαιτώντας την κάλυψή τους.

Γιατί το ΚΚΕ δεν μένει σιωπηλό. Ανέδειξε και αναδεικνύει τον πραγματικό υπεύθυνο γι' αυτά που είναι ο ίδιος ο καπιταλισμός, η αστική εξουσία, οι αστικές κυβερνήσεις και οι διεθνείς ιμπεριαλιστικές ενώσεις όπως η ΕΕ. Ενα σύστημα που η εμπορευματοποίηση της Υγείας θέτει σε διαρκή κίνδυνο τον λαό, που η επιστήμη αναζητεί λύση στην πανδημία έχοντας εμπόδιο το καπιταλιστικό κέρδος και τους ανταγωνισμούς ανάμεσα στις μεγάλες καπιταλιστικές οικονομίες.

Γιατί οι κομμουνιστές, τα μέλη και οι φίλοι του ΚΚΕ, τα μέλη της ΚΝΕ, τα ταξικά σωματεία και συνδικάτα, το ΠΑΜΕ καταβάλλουν από την πρώτη στιγμή κάθε προσπάθεια, ώστε να οργανωθεί με κατάλληλες μορφές η απαραίτητη δράση για να παρθούν ουσιαστικά μέτρα προστασίας του λαού, της υγείας του και ενάντια στα σχέδια της εργοδοσίας, της κυβέρνησης και των αστικών κομμάτων, που στοχεύουν στη στήριξη της κερδοφορίας των μονοπωλιακών ομίλων πάνω στο τσάκισμα των δικαιωμάτων των εργαζομένων, του λαού και της νεολαίας.

Του
Λουκά ΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΥ*

 
* Ο Λ. Αναστασόπουλος είναι μέλος της Ιδεολογικής Επιτροπής της ΚΕ του ΚΚΕ

 

Ριζοσπάστης